در دنیای امروز که امنیت اهمیت بالایی پیدا کرده، استفاده از دوربین‌های مداربسته مثل دوربین مداربسته داهوا به بخش جدایی‌ناپذیر خانه‌ها، فروشگاه‌ها، ادارات و فضاهای عمومی تبدیل شده است. اما چه اتفاقی می‌افتد زمانی که فیلم‌های ذخیره‌شده روی هارد دوربین به‌طور ناگهانی پاک یا خراب می‌شوند؟ قطعاً از دست رفتن چنین اطلاعاتی، مخصوصاً در زمان بروز حوادث، می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری به‌همراه داشته باشد. خوشبختانه، با پیشرفت فناوری، امکان بازیابی فیلم‌های دوربین مداربسته و ریکاوری هاردهای ضبط‌کننده (DVR/NVR) فراهم شده و در بسیاری از موارد می‌توان اطلاعات از دست رفته را بازگرداند. در این مقاله، با روش‌های ریکاوری، دلایل حذف یا خرابی فایل‌ها، و راهکارهایی برای جلوگیری از تکرار چنین مشکلاتی آشنا خواهید شد.

آیا بازیابی فیلم دوربین مداربسته امکان پذیر است؟

بله، بازیابی فیلم دوربین مداربسته در بسیاری از موارد امکان‌پذیر است، اما میزان موفقیت آن به عوامل مختلفی بستگی دارد. اگر فیلم‌ها به‌صورت تصادفی حذف شده‌اند، هارد فرمت شده یا سیستم ضبط (DVR/NVR) دچار خرابی نرم‌افزاری شده باشد، می‌توان با استفاده از نرم‌افزارهای ریکاوری تخصصی یا کمک گرفتن از کارشناسان بازیابی اطلاعات، فایل‌های ویدیویی را تا حد زیادی بازگرداند.

با این حال، اگر هارد آسیب فیزیکی جدی دیده باشد یا اطلاعات جدید به‌جای فیلم‌های حذف‌شده نوشته شده باشد (overwrite)، امکان بازیابی بسیار کمتر می‌شود یا غیرممکن خواهد بود. بنابراین، در صورت بروز حذف یا خرابی اطلاعات، باید فوراً دستگاه ضبط را خاموش کرده و از ادامه استفاده از آن پرهیز کنید تا شانس بازیابی افزایش یابد.

نوع دوربین در بازیابی فیلم دوربین مداربسته موثر است؟

بله، نوع دوربین مداربسته و سیستم ضبط‌کننده (DVR یا NVR) در روند و میزان موفقیت بازیابی فیلم‌های حذف‌شده یا از دست‌رفته بسیار مؤثر است. در ادامه چند مورد کلیدی که نوع دوربین یا سیستم را در فرآیند بازیابی مهم می‌کند آورده‌ام:

۱. نوع سیستم ذخیره‌سازی (DVR یا NVR):

دوربین‌های آنالوگ از DVR استفاده می‌کنند و فایل‌ها معمولاً با فرمت‌های خاصی ذخیره می‌شوند.

دوربین‌های IP از NVR استفاده می‌کنند و معمولاً فایل‌ها با فرمت‌های استانداردتر مانند .mp4، .avi یا .mov ذخیره می‌شوند.

بازیابی در سیستم‌های NVR به‌طور معمول ساده‌تر از DVR است، چون فایل‌ها اغلب کمتر رمزگذاری شده‌اند.

۲. فرمت ضبط و رمزگذاری:

برخی برندها (مثل هایک‌ویژن، داهوا و…) از فرمت‌ها و الگوریتم‌های اختصاصی برای ضبط استفاده می‌کنند. این موضوع می‌تواند بازیابی را پیچیده‌تر کند، مگر اینکه از نرم‌افزارهای مخصوص همان برند یا ابزارهای تخصصی استفاده شود.

۳. نوع حافظه (هارد، کارت حافظه، SSD):

دوربین‌های مستقل ممکن است از کارت حافظه (SD) استفاده کنند، در حالی که سیستم‌های بزرگ از هارد دیسک یا SSD بهره می‌برند. بازیابی از کارت حافظه معمولاً راحت‌تر است، ولی آسیب‌پذیری بیشتری دارد.

۴. ساختار فایل و فرمت سیستم:

فایل‌های ذخیره‌شده در سیستم‌هایی با فرمت فایل FAT32، NTFS یا EXT2/3/4 هستند. برخی سیستم‌ها از ساختار فایل لینوکس استفاده می‌کنند که ریکاوری را تخصصی‌تر می‌کند.

فیلم دوربین مداربسته کجا ذخیره می‌شود؟

فیلم‌های دوربین مداربسته بسته به نوع سیستم و تجهیزات، می‌توانند در مکان‌های مختلفی ذخیره شوند. در ادامه رایج‌ترین روش‌های ذخیره‌سازی فیلم دوربین مداربسته را بررسی می‌کنیم:

1. هارد دیسک داخلی دستگاه DVR یا NVR

در بیشتر سیستم‌های مداربسته حرفه‌ای، فیلم‌ها به‌طور مستقیم روی یک هارد دیسک نصب‌شده داخل دستگاه DVR برایتون (برای دوربین آنالوگ) یا NVR هایک ویژن (برای دوربین‌های تحت شبکه) ذخیره می‌شوند. این روش رایج‌ترین و پایدارترین نوع ذخیره‌سازی است.

2. کارت حافظه (MicroSD) داخل خود دوربین

بعضی دوربین‌های IP مستقل، مانند دوربین‌های وای‌فای خانگی یا دوربین‌های بولت هوشمند، دارای کارت حافظه داخلی هستند. فیلم‌ها مستقیماً روی MicroSD ذخیره می‌شوند، بدون نیاز به DVR یا NVR.

3. فضای ابری (Cloud Storage)

برخی سیستم‌ها به‌ویژه مدل‌های جدید یا دوربین‌های وای‌فای، قابلیت ذخیره‌سازی فیلم روی فضای ابری را دارند. این امکان باعث می‌شود حتی در صورت سرقت یا خرابی دستگاه فیزیکی، اطلاعات و ویدیوها محفوظ بمانند.

4. کامپیوتر یا سرور شبکه

در سیستم‌های پیشرفته یا سازمانی، ممکن است فیلم‌ها روی کامپیوتر یا سرور شبکه (NAS یا FTP) ذخیره شوند. این حالت بیشتر در شبکه‌های بزرگ با نیاز به ذخیره‌سازی طولانی‌مدت استفاده می‌شود.

5. فلش یا هارد اکسترنال (در موارد خاص)

بعضی از دستگاه‌های ضبط اجازه ذخیره‌سازی روی فلش یا هارد اکسترنال از طریق USB را می‌دهند، هرچند این روش به‌صورت موقت یا برای پشتیبان‌گیری استفاده می‌شود.

نحوه بازیابی فیلم دوربین مداربسته چگونه است؟

بازیابی فیلم دوربین مداربسته معمولاً به دو روش انجام می‌شود: یکی با استفاده از نرم‌افزارهای ریکاوری و دیگری از طریق مراکز تخصصی بازیابی اطلاعات. انتخاب روش مناسب به نوع مشکل (حذف فایل، فرمت هارد، خرابی فیزیکی و…) بستگی دارد. در ادامه مراحل کلی بازیابی فیلم‌های حذف‌شده از دوربین مداربسته را مرور می‌کنیم:

 مراحل بازیابی فیلم دوربین مداربسته:

1. بلافاصله دستگاه را خاموش کنید

اولین و مهم‌ترین کار این است که به هیچ وجه اطلاعات جدید روی هارد یا کارت حافظه ضبط نشود. نوشتن اطلاعات جدید می‌تواند باعث بازنویسی (overwrite) داده‌های حذف‌شده شده و شانس بازیابی را کاهش دهد.

2. نوع حافظه ذخیره‌سازی را مشخص کنید

ببینید فیلم‌ها روی چه نوع حافظه‌ای ذخیره شده‌اند:

هارد داخل DVR/NVR هایک ویژن

کارت حافظه MicroSD

فضای ابری

حافظه NAS یا فلش

3. اتصال حافظه به کامپیوتر

در صورتی که از هارد یا کارت حافظه استفاده می‌کنید، آن را از دستگاه ضبط جدا کرده و با کابل SATA یا رم‌ریدر به کامپیوتر متصل کنید.

4. استفاده از نرم‌افزارهای بازیابی اطلاعات

نرم‌افزارهایی مانند:

• EaseUS Data Recovery
• Recuva
• R-Studio
• Disk Drill
• Wondershare Recoverit

با این برنامه‌ها می‌توانید حافظه مورد نظر را اسکن کرده و فایل‌های حذف‌شده را (در صورت سالم بودن ساختار داده‌ها) بازیابی کنید.

5. پیش‌نمایش و ذخیره فایل‌های بازیابی‌شده

پس از اسکن، فایل‌های ویدیویی یافت‌شده (معمولاً با پسوند .avi، .mp4، .264 یا فرمت‌های اختصاصی) نمایش داده می‌شوند. آن‌ها را بررسی کرده و در محل امنی ذخیره کنید.

6. در صورت عدم موفقیت، به مراکز تخصصی مراجعه کنید

اگر:

هارد صداهای غیرعادی می‌دهد

سیستم حافظه را شناسایی نمی‌کند

فایل‌ها پیدا نمی‌شوند یا آسیب‌دیده‌اند

باید به مراکز تخصصی بازیابی اطلاعات مراجعه کنید. آن‌ها با تجهیزات مخصوص، اطلاعات را از حافظه استخراج می‌کنند.

1. آیا پلیس می‌تواند فیلم دوربین مداربسته حذف شده را بازیابی کند؟

بله، پلیس معمولاً به تجهیزات و نرم‌افزارهای تخصصی بازیابی اطلاعات دسترسی دارد و می‌تواند در بسیاری از موارد فیلم‌های حذف‌شده یا آسیب‌دیده را بازیابی کند، مخصوصاً اگر اطلاعات هنوز روی حافظه بازنویسی نشده باشد. اما موفقیت بازیابی به شرایط حافظه و مدت زمان حذف بستگی دارد.

2. آیا فیلم دوربین مداربسته به صورت خودکار پاک می‌شود؟

بله، در بیشتر سیستم‌های دوربین مداربسته، به دلیل محدودیت فضای ذخیره‌سازی، فیلم‌ها پس از گذشت مدت زمان مشخصی (مثلاً چند روز تا چند هفته) به صورت خودکار پاک می‌شوند تا جای خالی برای ذخیره فیلم‌های جدید باز شود. این فرآیند به تنظیمات دستگاه بستگی دارد.

3. چند روز فیلم دوربین مداربسته نگهداری می‌شود؟

معمولاً فیلم‌های دوربین مداربسته بین ۷ تا ۳۰ روز روی هارد ذخیره می‌شوند، اما این مدت زمان بسته به ظرفیت هارد، کیفیت ضبط و تنظیمات دستگاه متغیر است. در سیستم‌های حرفه‌ای‌تر و با ظرفیت ذخیره‌سازی بیشتر، ممکن است تا چند ماه فیلم نگهداری شود.

4. آیا می‌توانم فیلم دوربین مداربسته شش ماه قبل را دریافت کنم؟

اگر فیلم‌ها به صورت خودکار پاک شده باشند یا هارد فرمت شده باشد، احتمال دریافت فیلم شش ماه قبل بسیار کم است، مگر اینکه دستگاه شما مجهز به سیستم ذخیره‌سازی طولانی‌مدت یا بکاپ‌گیری منظم باشد. در غیر این صورت، پس از گذشت چند هفته فیلم‌ها معمولاً حذف شده‌اند.